Jak często można wykonywać badanie RTG? Sprawdzamy najważniejsze informacje.

Rentgen to bardzo spopularyzowana w naszym społeczeństwie potoczna nazwa badania rentgenowskiego. Popularność owa nie wzięła się znikąd. Dziś rentgen, zwany także jako RTG to jedno z najczęściej wykonywanych badań obrazowych. Stosuje się je w diagnozie wewnętrznych struktur ciała, takich jak kości, płuca, czy narządy wewnętrzne. Badanie RTG daje lekarzom błyskawiczną informację zwrotną, dlatego też tak często jest wykorzystywane w przypadku nagłych urazów. Pomimo swojej gigantycznej wartości diagnostycznej, badania RTG wiążą się z narażeniem na promieniowanie jonizujące, co rodzi pytanie: jak często można wykonywać badanie RTG, aby zminimalizować ryzyko dla zdrowia? W dzisiejszym artykule odpowiemy na to pytanie. Dowiesz się również jak zyskać skierowanie na rentgen przez Internet, aby szybko i skutecznie uzyskać dostęp do opieki medycznej.

Jak działa RTG?

Badanie RTG, w dużym uproszczeniu, polega na przenikaniu promieni rentgenowskich przez ciało pacjenta. Tkanki o zróżnicowanej gęstości absorbują promieniowanie w różnym stopniu, co pozwala na uzyskanie obrazów wewnętrznych struktur ciała. Na przykład, kości, które są gęste, wyraźnie kontrastują na zdjęciu RTG, ponieważ absorbują więcej promieniowania niż otaczające je tkanki miękkie. Chyba każdy z nas widział kiedyś kliszę ze zdjęciem rentgenowskim, prawda? Załóżmy, że mieliśmy mały i nieznaczący z pozoru wypadek: podczas przejażdżki rowerowej wjechaliśmy w dziurę i straciliśmy równowagę.

 

Nie chcąc upaść na twarz, osłoniliśmy ją ręką, na którą niefartownie upadliśmy. O ile naszej twarzy nic nie dolega, to już ręka lekko spuchła i czujemy ból przy dotykaniu. Zdecydowaliśmy, że warto przyjechać na badania, dla własnego spokoju. Podczas wywiadu medycznego z lekarzem opisujemy mu powyższą historię. Lekarz zaleca badanie RTG, a na zdjęciu okazuje się, że mamy pękniętą kość. Zdjęcie wyraźnie pokazuje anomalię w strukturze kości, a lekarz zaleca założenie opatrunku usztywniającego. W tym konkretnym przypadku rentgen pozwolił na błyskawiczna diagnozę i na równie błyskawiczne podjęcie skutecznego leczenia.

Czy badanie RTG jest bezpieczne?

Promieniowanie rentgenowskie, podobnie jak inne formy promieniowania jonizującego, niesie ze sobą pewne ryzyko dla zdrowia. Promieniowanie jonizujące może uszkadzać DNA w komórkach, co w dłuższej perspektywie może prowadzić do rozwoju nowotworów. Dlatego też każde badanie RTG powinno być wykonywane tylko wtedy, gdy jest to absolutnie konieczne, a jego korzyści przewyższają potencjalne ryzyko.

 

Te informacje prowadzą nas do kolejnego pytania: jak często zatem można wykonywać badanie RTG? Odpowiedź na to pytanie wcale nie jest jednoznaczna, ponieważ zależy od kilku czynników. Pierwszym z nich jest rodzaj badania RTG. Niektóre badania, takie jak zdjęcie klatki piersiowej czy zęba, niosą ze sobą niższą dawkę promieniowania niż bardziej zaawansowane procedury, takie jak tomografia komputerowa (CT). Istotnym czynnikiem jest również stan zdrowia pacjenta. Pacjenci z chronicznymi schorzeniami, takimi jak przewlekłe choroby płuc, mogą wymagać częstszych badań w celu kontrolowania postępu i rozwoju choroby. Warto również wspomnieć o wieku pacjenta. Małe dzieci i młodzież są bardziej podatne na szkodliwe efekty promieniowania, aniżeli osoby dorosłe. Z tego też powodu należy zachować szczególną ostrożność i ograniczać liczbę badań RTG u dzieci do niezbędnego minimum.

Zalecenia dotyczące częstotliwości badań RTG

Nie ma jednej uniwersalnej reguły dotyczącej maksymalnej liczby badań RTG, jakie można wykonać w ciągu roku, jednak istnieją ogólne wytyczne, których należy przestrzegać. Pierwszym takim zaleceniem jest unikanie zbędnych badań, jeżeli nie ma przesłanek do ich wykonania. RTG powinno być wykonywane tylko wtedy, gdy jest to niezbędne do postawienia diagnozy lub monitorowania leczenia. Decyzję o konieczności wykonania badania zawsze podejmuje lekarz na podstawie stanu pacjenta i dostępnych opcji diagnostycznych. Kolejne zalecenie to minimalizowanie ekspozycji na promieniowanie przy zachowaniu odpowiedniej jakości diagnostycznej. Oznacza to, że badania RTG powinny być wykonywane z najmniejszą możliwą dawką promieniowania, która pozwala uzyskać wystarczająco wyraźny obraz. Ważne jest również, aby pacjenci informowali lekarza o wszystkich wcześniej wykonanych badaniach RTG, aby uniknąć ich niepotrzebnego powtarzania.

Alternatywy dla badania RTG

W niektórych przypadkach możliwe jest zastosowanie alternatywnych metod diagnostycznych, które nie narażają pacjenta na promieniowanie jonizujące. Warto w tym miejscu wspomnieć, iż wybór odpowiedniego badania należy do lekarza prowadzącego i monitorującego nasz przypadek. Badanie alternatywne zalecone przez lekarza powinno być dobrane tak, aby umożliwiło zdiagnozowanie konkretnego przypadku. Do najczęściej wykonywanych badań tego typu możemy zaliczyć badanie USG, czyli metodę obrazowania, która wykorzystuje fale dźwiękowe, a nie promieniowanie. Jest szczególnie przydatna w diagnostyce narządów jamy brzusznej, tarczycy, oraz w monitorowaniu ciąży. Innym badaniem jest rezonans magnetyczny. MRI nie wykorzystuje promieniowania jonizującego, lecz pole magnetyczne i fale radiowe. Jest doskonałym narzędziem do badania tkanek miękkich, mózgu i kręgosłupa.

Skierowanie na rentgen przez Internet

Jak już wcześniej wspomnieliśmy, badanie RTG powinno być wykonywane tak rzadko jak to tylko możliwe. Między innymi dlatego, w Polsce obowiązuje skierowanie na rentgen. Dzięki skierowaniu my sami nie mamy możliwości wykonywać dowolnej, niczym nie ograniczonej liczby badań. Fakt wystawienia skierowania jest tez odnotowywany w systemie medycznym, dzięki czemu nawet wtedy, gdy zmienimy lekarza prowadzącego, będzie miał on pełen wgląd w naszą historię leczenia. Aby otrzymać skierowanie wystarczy udać się do lekarza pierwszego kontaktu, gdzie opiszemy nasz przypadek. Lekarz stwierdzi zasadność wystawienia dokumentu i wystawi go nam. Skierowanie na rentgen przez Internet do drugi, znacznie szybszy sposób pozyskania dokumentu. Wystarczy zamówić konsultację medyczną z teleporadą, a lekarz na podstawie wywiadu medycznego wystawi nam oczekiwane skierowanie.

Skierowanie na rentgen przez Internet – podsumowanie

Badanie RTG jest niezastąpionym narzędziem diagnostycznym, które w wielu przypadkach pozwala na szybkie i skuteczne postawienie diagnozy. Niemniej jednak, ze względu na związane z nim ryzyko, wynikające z ekspozycji na promieniowanie jonizujące, powinno być wykonywane z umiarem i tylko wtedy, gdy jest to naprawdę konieczne.  Częstotliwość badań RTG powinna być zawsze konsultowana z lekarzem, który weźmie pod uwagę wszystkie czynniki ryzyka i zaleci odpowiednie środki ostrożności. Dzięki przestrzeganiu zasad bezpieczeństwa oraz stosowaniu alternatywnych metod diagnostycznych tam, gdzie to możliwe, można zminimalizować ryzyko związane z promieniowaniem, jednocześnie zapewniając pacjentom najlepszą możliwą opiekę medyczną.