Zapalenia ucha środkowego. Czym się objawia i czy jest groźne?

Zapalenie ucha środkowego to jedna z najczęstszych infekcji, zwłaszcza u dzieci, ale nie tylko. To dolegliwość, która może powodować spory dyskomfort i niepokój, szczególnie jeśli pojawia się nagle i towarzyszy jej intensywny ból. Choć często uważane jest za problem typowy dla najmłodszych, zapalenie ucha środkowego może dotknąć także dorosłych. Jakie są objawy tego schorzenia? Czy jest ono groźne? I jak sobie z nim radzić? Sprawdźmy.

Co to jest zapalenie ucha środkowego?

Zapalenie ucha środkowego to stan zapalny występujący w uchu środkowym. To przestrzeń za błoną bębenkową wypełniona powietrzem. Zawiera trzy małe kosteczki słuchowe: młoteczek, kowadełko i strzemiączko. To właśnie ta część ucha odpowiada za przekazywanie dźwięków z ucha zewnętrznego do ucha wewnętrznego. Zapalenie ucha środkowego najczęściej rozwija się jako powikłanie infekcji górnych dróg oddechowych, takich jak przeziębienie, grypa czy zapalenie zatok. Zakażenie wirusowe lub bakteryjne może powodować stan zapalny w błonie śluzowej ucha środkowego, co prowadzi do nagromadzenia płynu, obrzęku i bólu.

Jakie są objawy schorzenia?

Objawy mogą różnić się w zależności od wieku pacjenta. Do najczęstszych objawów należy ból ucha. To najbardziej charakterystyczny objaw. Ból może być bardzo intensywny, pulsujący i nasilający się przy ruchu głowy lub żuciu. Pacjenci często opisują to jako uczucie zatkanego ucha lub obecności czegoś w środku. Objawy to także utrata słuchu.  Nagromadzenie płynu w uchu środkowym może prowadzić do tymczasowej utraty słuchu. Dźwięki mogą wydawać się przytłumione, a słuch może być wyraźnie osłabiony po stronie objętej zapaleniem. W niektórych przypadkach może dojść do perforacji (pęknięcia) błony bębenkowej, co skutkuje wyciekiem płynu lub ropy z ucha.

 

U dzieci zapalenie ucha środkowego często przebiega z podwyższoną temperaturą, która może przekraczać 38°C. Małe dzieci, które nie są jeszcze w stanie dokładnie opisać swojego samopoczucia, mogą wykazywać oznaki dyskomfortu, takie jak drażliwość, trudności w zasypianiu lub częsty płacz. Ponieważ ucho środkowe odgrywa ważną rolę w utrzymaniu równowagi, zapalenie tej części ucha może prowadzić do zawrotów głowy lub problemów z utrzymaniem równowagi.

Czy schorzenie jest groźne i jak je leczyć?

Zapalenie ucha środkowego, choć często bolesne i nieprzyjemne, zwykle nie stanowi poważnego zagrożenia dla zdrowia, jeśli odpowiednio je wyleczymy. W większości przypadków infekcje wirusowe ustępują samoistnie w ciągu kilku dni, jednak bakteryjne zapalenie ucha środkowego może wymagać leczenia antybiotykami. Nieleczone lub źle leczone zapalenie ucha środkowego może prowadzić do poważniejszych powikłań. Jeśli infekcja utrzymuje się przez dłuższy czas lub często nawraca, może prowadzić do przewlekłego stanu zapalnego, który jest trudniejszy do wyleczenia i może powodować trwałe uszkodzenie ucha. Przedłużający się stan zapalny może spowodować pęknięcie błony bębenkowej, co nie tylko jest bolesne, ale może również prowadzić do trwałego ubytku słuchu, jeśli nie zostanie odpowiednio wyleczone. Poważne powikłanie zapalenia ucha środkowego, które może prowadzić do zagrażającego życiu stanu zapalnego błon otaczających mózg i rdzeń kręgowy.

 

Leczenie zapalenia ucha środkowego zależy od jego przyczyny oraz nasilenia objawów. W przypadku łagodnych infekcji wirusowych, leczenie może ograniczyć się do domowych środków zaradczych i leków przeciwbólowych, takich jak paracetamol czy ibuprofen, które pomagają złagodzić ból i obniżyć gorączkę. W przypadku bakteryjnego zapalenia ucha środkowego lekarz może przepisać antybiotyki, aby zwalczyć infekcję. Ważne jest, aby przyjmować antybiotyki zgodnie z zaleceniami i nie przerywać leczenia, nawet jeśli objawy ustąpią przed zakończeniem terapii. W niektórych przypadkach, zwłaszcza gdy infekcja jest ciężka lub powikłana, może być konieczne wykonanie paracentezy, czyli nacięcia błony bębenkowej, aby umożliwić odpływ płynu zgromadzonego w uchu środkowym i złagodzić ciśnienie.

Jak zapobiegać zapaleniu ucha środkowego?

Zapalenie ucha środkowego nie zawsze można całkowicie zapobiec, ale istnieją pewne kroki, które mogą pomóc zmniejszyć ryzyko jego wystąpienia:

• Unikanie kontaktu z osobami przeziębionymi. Infekcje górnych dróg oddechowych, które często prowadzą do chorobyo, mogą być przenoszone z osoby na osobę, dlatego warto unikać bliskiego kontaktu z chorymi.

• Szczepienia. Szczepienia przeciwko grypie, pneumokokom i innym chorobom zakaźnym mogą pomóc w zmniejszeniu ryzyka wystąpienia infekcji, które mogą prowadzić do choroby.

• Higiena nosa. Regularne oczyszczanie nosa, zwłaszcza u małych dzieci, może pomóc w zapobieganiu zatorów w przewodach nosowych i zmniejszyć ryzyko rozwoju schorzenie.

• Unikanie dymu tytoniowego. Ekspozycja na dym papierosowy może zwiększać ryzyko infekcji ucha u dzieci, dlatego warto chronić najmłodszych przed biernym paleniem.

Podsumowanie

Zapalenie to powszechna dolegliwość, która choć nie zawsze jest groźna, może powodować znaczący dyskomfort i prowadzić do poważniejszych powikłań, jeśli nie zostanie odpowiednio wyleczona. Kluczem do skutecznego leczenia jest szybkie rozpoznanie objawów i skonsultowanie się z lekarzem, który dobierze odpowiednie leczenie. Pamiętajmy również o profilaktyce, która może pomóc zmniejszyć ryzyko wystąpienia tej bolesnej infekcji. Dbając o zdrowie swoje i swoich bliskich, możemy skutecznie zapobiegać zapaleniom ucha środkowego i cieszyć się dobrym zdrowiem na co dzień. Jeżeli interesują Cię porady medyczne koniecznie kliknij w nasz poradnik i sprawdź pozostałe publikacje.