Rotawirus – skąd się bierze i jak wpływa na nasz organizm?

Rotawirus. Samo to słowo może wywołać niepokój u każdego rodzica, ale również u dorosłych, którzy przynajmniej raz w życiu zetknęli się z jego skutkami. Choć wydaje się, że to choroba, która atakuje głównie dzieci, nie powinniśmy jej bagatelizować w żadnym wieku. Rotawirusy są niezwykle zakaźne i mogą w szybkim tempie rozprzestrzeniać się w całej populacji. Zatem skąd tak naprawdę bierze się ten wirus i dlaczego tak skutecznie potrafi nas osłabić?

Co to jest rotawirus?

Zacznijmy od podstaw. Rotawirus to wirus z grupy reowirusów, który atakuje układ pokarmowy człowieka, a dokładniej komórki wyściełające jelito cienkie. Jest główną przyczyną ostrej biegunki, szczególnie u małych dzieci, ale także u dorosłych. Jego charakterystyczna budowa – okrągły, przypominający kształtem koło (stąd nazwa „rota” z łaciny) – sprawia, że łatwo przylega do komórek naszego organizmu i wnika do nich, powodując poważne objawy.

 

Co ciekawe, rotawirusy są dość powszechnie obecne w naszym środowisku, a zakażenie nimi jest niezwykle łatwe. Wirus przenosi się drogą pokarmową – czyli poprzez kontakt z zakażonymi powierzchniami, przedmiotami lub osobami. Dlatego tak często słyszymy o przypadkach zakażenia w przedszkolach, żłobkach czy innych miejscach, gdzie maluchy mają ze sobą bezpośredni kontakt.

Skąd się bierze rotawirus?

Odpowiedź na to pytanie jest prosta: rotawirus „czai się” niemal wszędzie. Wirus ten bytuje w ludzkich jelitach, a w momencie zakażenia wydalany jest wraz z kałem. Niestety, z racji swojej trwałości, może przetrwać na różnych powierzchniach przez długi czas – nawet kilka dni! To sprawia, że rotawirusy mogą być obecne na zabawkach, uchwytach drzwi, a nawet na ubraniach, co czyni je niezwykle trudnymi do uniknięcia.

 

Największe ryzyko zakażenia występuje w miejscach, gdzie higiena nie zawsze jest idealnie przestrzegana, takich jak wspomniane przedszkola, ale także w miejscach o dużym zagęszczeniu ludzi. Wystarczy chwilowy kontakt z zakażoną powierzchnią lub osoba, która przenosi wirusa na swoich rękach, a już możemy stać się jego kolejną ofiarą. Zakażenie rotawirusem jest na tyle powszechne, że większość dzieci przed ukończeniem piątego roku życia przynajmniej raz miało z nim do czynienia. Z kolei u dorosłych wirus ten może przebiegać łagodniej, ale nadal jest niebezpieczny, szczególnie dla osób starszych i z osłabionym układem odpornościowym.

Jakie są objawy zakażenia rotawirusem?

Objawy rotawirusa mogą pojawić się nagle, a ich intensywność bywa różna, w zależności od wieku i ogólnego stanu zdrowia osoby zakażonej. Klasyczny przebieg choroby obejmuje ostrą biegunkę, wymioty i gorączkę. Te trzy symptomy mogą sprawić, że organizm szybko się odwadnia, co szczególnie groźne jest w przypadku małych dzieci.

 

Warto zaznaczyć, że rotawirus atakuje przede wszystkim jelito cienkie, gdzie uszkadza komórki odpowiedzialne za wchłanianie płynów i składników odżywczych. Skutkiem tego są wspomniane biegunki, które mogą prowadzić do ciężkiego odwodnienia, wymagającego nawet hospitalizacji. W przypadku dorosłych objawy mogą być mniej nasilone, jednak nie oznacza to, że choroba przebiega łagodnie. Nawet niewielka infekcja rotawirusem może prowadzić do znacznego osłabienia organizmu, a w skrajnych przypadkach – do powikłań.

Jak rotawirus wpływa na nasz organizm?

Rotawirus, choć wydaje się „zwykłą” chorobą wirusową, ma zaskakująco poważne konsekwencje dla organizmu, zwłaszcza dzieci. Najgroźniejszym skutkiem zakażenia jest odwodnienie. Wymioty i biegunka powodują szybki ubytek płynów, elektrolitów i soli mineralnych, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania. Bez odpowiedniego nawodnienia, organizm dziecka może w krótkim czasie wejść w stan poważnego zagrożenia zdrowia, a nawet życia.

 

Odporność na rotawirus nabywa się stopniowo, z każdym kolejnym kontaktem z wirusem. Oznacza to, że dzieci, które po raz pierwszy stykają się z wirusem, doświadczają najcięższych objawów. W miarę jak organizm uczy się rozpoznawać i walczyć z tym patogenem, kolejne zakażenia mogą przebiegać łagodniej. Nie można również zapominać, że rotawirus nie atakuje jedynie dzieci. Osoby starsze oraz z osłabionym układem odpornościowym także są narażone na ciężki przebieg choroby, a odwodnienie może być dla nich bardzo groźne.

Jak leczyć rotawirusa?

Niestety, rotawirusa nie można wyleczyć za pomocą antybiotyków. Leczenie tej choroby polega głównie na łagodzeniu objawów i zapobieganiu odwodnieniu. Kluczowe jest podawanie dużych ilości płynów – najlepiej specjalnych roztworów elektrolitowych, które szybko uzupełnią brakujące sole mineralne i zapobiegną pogłębianiu się odwodnienia.

 

W cięższych przypadkach, gdy odwodnienie staje się poważnym zagrożeniem, konieczna może być hospitalizacja i dożylne podawanie płynów. Ważne jest, aby w trakcie choroby nie zapominać o regularnym podawaniu małych porcji płynów, nawet jeśli wymioty utrudniają ich przyjmowanie. Warto również pamiętać o odpoczynku. Organizm, walcząc z wirusem, potrzebuje czasu na regenerację, dlatego nie warto forsować się w trakcie choroby. Odpoczynek i nawodnienie to klucze do szybszego powrotu do zdrowia.

Czy istnieje profilaktyka?

Na szczęście istnieje skuteczny sposób, aby zminimalizować ryzyko ciężkiego przebiegu zakażenia rotawirusem – szczepienie. W wielu krajach, w tym w Polsce, szczepionka przeciwko rotawirusom jest dostępna i zalecana u małych dzieci. Szczepienie to może znacząco zmniejszyć ryzyko ciężkiego zachorowania oraz hospitalizacji z powodu odwodnienia.

 

Oczywiście, w codziennym życiu warto także dbać o higienę. Częste mycie rąk, dezynfekcja zabawek i powierzchni, szczególnie w miejscach, gdzie przebywają małe dzieci, może pomóc ograniczyć ryzyko zakażenia. Niemniej jednak, wirusy są niezwykle trudne do całkowitego wyeliminowania, dlatego warto rozważyć szczepienie jako dodatkową formę ochrony.

Podsumowanie

Rotawirus to powszechny, ale jednocześnie bardzo groźny wirus, zwłaszcza dla najmłodszych. Jego szybkie rozprzestrzenianie się oraz trudność w zwalczaniu sprawiają, że każdą infekcję rotawirusem należy traktować poważnie. Chociaż nie ma skutecznego lekarstwa na tego wirusa, odpowiednia profilaktyka, właściwe nawodnienie i odpoczynek mogą znacząco złagodzić przebieg choroby i przyspieszyć powrót do zdrowia.