Wrzody żołądka i wszystko co warto wiedzieć o schorzeniu.

Wrzody żołądka to otwarte rany, które tworzą się na wyściółce żołądka. Mogą być również obecne w dwunastnicy – górnej części jelita cienkiego, tuż za żołądkiem. Wyściółka ta pełni niezwykle ważną funkcję ochronną, oddzielając kwaśną treść żołądkową od delikatnych tkanek żołądka. Kiedy jednak ta bariera zostaje naruszona, kwas zaczyna drażnić ścianę żołądka, co prowadzi do powstawania bolesnych ran.

 

Wrzody mogą mieć różne rozmiary – od małych ubytków, które goją się szybko, po większe, które wymagają długotrwałego leczenia. Chociaż w większości przypadków wrzody są efektem nadmiernej produkcji kwasu solnego, to przyczyny ich powstawania bywają różnorodne.

Przyczyny wrzodów żołądka

Choć istnieje kilka przyczyn wrzodów żołądka, jednym z głównych winowajców jest bakteria Helicobacter pylori. Ta sprytna bakteria potrafi przeżyć w kwaśnym środowisku żołądka, niszcząc warstwę ochronną wyściółki żołądkowej. Zakażenie Helicobacter pylori jest zaskakująco powszechne – szacuje się, że nawet połowa populacji światowej może być nią zainfekowana. Jednak nie u wszystkich dochodzi do rozwinięcia się wrzodów.

 

Drugim częstym czynnikiem przyczyniającym się do powstania wrzodów jest długotrwałe stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), takich jak ibuprofen czy aspiryna. Leki te osłabiają wyściółkę żołądka, co zwiększa ryzyko wystąpienia wrzodów. W szczególności osoby, które regularnie zażywają te leki na ból stawów czy migreny, mogą być bardziej narażone na ten problem. Nie bez znaczenia jest również styl życia. Nadmierna konsumpcja alkoholu, palenie papierosów, zła dieta oraz przewlekły stres mogą przyczyniać się do powstawania wrzodów. Stres, mimo że nie jest bezpośrednią przyczyną, może nasilać objawy choroby. Dlatego osoby, które żyją w ciągłym napięciu, często skarżą się na dolegliwości żołądkowe.

Objawy wrzodów żołądka

Wrzody żołądka mają to do siebie, że czasem mogą przebiegać bezobjawowo, zwłaszcza w początkowych stadiach. Niemniej jednak, jeśli objawy się pojawiają, najczęstszym z nich jest ból w nadbrzuszu, czyli w okolicach mostka. Ten ból bywa opisywany jako pieczenie lub kłucie i najczęściej nasila się po posiłku lub w nocy, kiedy żołądek jest pusty.

 

Inne możliwe objawy wrzodów to nudności, wymioty, zgaga oraz uczucie pełności po posiłku, nawet jeśli zjedliśmy niewielką ilość jedzenia. W skrajnych przypadkach może dojść do krwawienia z wrzodu, co objawia się wymiotami z domieszką krwi lub smolistymi stolcami. Takie objawy są już poważnym sygnałem, że trzeba natychmiast zgłosić się do lekarza.

Jak diagnozuje się wrzody?

Diagnoza wrzodów żołądka zazwyczaj opiera się na wywiadzie medycznym oraz badaniach. Najczęściej stosowanym badaniem jest gastroskopia, podczas której lekarz wprowadza cienką rurkę z kamerą do żołądka, aby bezpośrednio obejrzeć wyściółkę i zidentyfikować ewentualne wrzody. W trakcie tego badania można także pobrać próbkę wyściółki do badania na obecność bakterii Helicobacter pylori. Innym badaniem jest test oddechowy, w którym pacjent wypija specjalną substancję zawierającą węgiel izotopowy. Jeśli w żołądku jest obecna Helicobacter pylori, rozłoży ona tę substancję, co będzie widoczne w wydychanym powietrzu.

Leczenie wrzodów żołądka

Leczenie wrzodów żołądka zależy od ich przyczyny. W przypadku, gdy głównym winowajcą jest bakteria Helicobacter pylori, lekarz przepisuje antybiotyki, które mają na celu jej wyeliminowanie. Zazwyczaj stosuje się również inhibitory pompy protonowej (IPP), które zmniejszają produkcję kwasu żołądkowego, pozwalając wyściółce żołądka na regenerację.

 

W przypadkach, gdy wrzody są wynikiem długotrwałego stosowania NLPZ, konieczne może być odstawienie tych leków lub ich zamiana na bezpieczniejsze dla żołądka. Ważne jest również wprowadzenie zmian w stylu życia – ograniczenie spożycia alkoholu, rzucenie palenia oraz unikanie potraw, które mogą podrażniać żołądek, takich jak pikantne, kwaśne czy tłuste jedzenie. Leczenie wrzodów nie trwa długo, jeśli pacjent stosuje się do zaleceń. W większości przypadków wrzody goją się w ciągu kilku tygodni, ale kluczowe jest monitorowanie stanu zdrowia i regularne kontrole, aby uniknąć powikłań.

Czy wrzody są groźne?

Choć wrzody żołądka mogą brzmieć poważnie, to w większości przypadków są schorzeniem, które można skutecznie leczyć. Ważne jest jednak, aby nie ignorować objawów i nie zwlekać z wizytą u lekarza. Nie leczone wrzody mogą prowadzić do poważnych powikłań, takich jak perforacja żołądka (przedziurawienie ściany żołądka) lub krwawienie, które wymaga pilnej interwencji medycznej.

 

Z drugiej strony, dzięki postępom w medycynie i lepszej diagnostyce, wrzody rzadziej prowadzą do poważnych problemów zdrowotnych niż jeszcze kilkadziesiąt lat temu. Nowoczesne metody leczenia, w połączeniu ze zmianami stylu życia, pozwalają na skuteczne zarządzanie tym schorzeniem i zapobieganie jego nawrotom.

Jak żyć z wrzodami?

Życie z wrzodami żołądka nie oznacza rezygnacji ze wszystkiego, co sprawia nam przyjemność. Kluczem do sukcesu jest umiarkowanie i świadomość swojego ciała. Osoby z wrzodami powinny unikać długotrwałego stresu, dbać o zrównoważoną dietę, regularnie się ruszać i pamiętać o tym, że leczenie farmakologiczne jest tylko jednym z elementów terapii. Dbałość o żołądek to inwestycja w nasze zdrowie na lata. Warto więc być uważnym na to, co jemy, jak reaguje nasze ciało i w razie potrzeby nie wahać się skonsultować z lekarzem. W końcu zdrowie jest najważniejsze, a żołądek to jeden z kluczowych organów, od którego zależy nasze samopoczucie.