Splenomegalia – czym jest i jak się objawia? Kliknij po szczegóły!

Splenomegalia brzmi tajemniczo, ale za tą medyczną nazwą kryje się dość powszechna dolegliwość, dotycząca śledziony. Śledziona pełni ważną rolę w naszym organizmie, ale rzadko myślimy o niej, dopóki nie zacznie dawać niepokojących objawów. Co więc oznacza, gdy mówimy o splenomegalii i jak rozpoznać, że coś dzieje się nie tak?

Co to jest splenomegalia?

Splenomegalia to termin medyczny oznaczający powiększenie śledziony. Choć brzmi groźnie, to sam w sobie nie jest chorobą, ale raczej objawem towarzyszącym innym schorzeniom. Śledziona, znajdująca się po lewej stronie jamy brzusznej, tuż pod żebrami, jest narządem, który pełni wiele istotnych funkcji w naszym ciele. Przede wszystkim odpowiada za filtrację krwi, usuwanie starych lub uszkodzonych krwinek czerwonych oraz wspomaga układ odpornościowy w walce z infekcjami. Podczas splenomegalii, śledziona staje się większa, co może być wynikiem różnych procesów chorobowych – od infekcji, przez choroby autoimmunologiczne, po nowotwory. W normalnych warunkach, śledziona ma wielkość pięści, ale w przypadku splenomegalii, może nawet kilkakrotnie powiększyć swoje rozmiary.

Co powoduje splenomegalię?

Splenomegalia może mieć wiele różnych przyczyn. Jedną z najczęstszych jest infekcja – zarówno wirusowa, jak i bakteryjna. Na przykład wirus Epstein-Barr, powodujący mononukleozę zakaźną, często prowadzi do powiększenia śledziony. Inne choroby, takie jak gruźlica czy malaria, również mogą wpływać na stan tego narządu. Choroby wątroby, zwłaszcza marskość, są kolejnym częstym czynnikiem prowadzącym do splenomegalii. Wątroba i śledziona są ze sobą ściśle powiązane. Wszelkie problemy związane z krążeniem w układzie wrotnym, mogą prowadzić do powiększenia śledziony. Niektóre choroby krwi, takie jak białaczka, chłoniaki czy anemia hemolityczna, również mogą wywoływać splenomegalię.

Objawy powiększonej śledziony

Splenomegalia to stan, który nie zawsze od razu daje wyraźne objawy. W początkowej fazie choroby śledziona może się powiększać, nie powodując żadnych dolegliwości, zwłaszcza jeśli proces ten zachodzi powoli. Jednak z czasem, gdy śledziona staje się coraz większa, zaczyna uciskać na inne narządy, co prowadzi do różnych nieprzyjemnych objawów. Najczęstszym z nich jest ból w lewej górnej części brzucha, który może promieniować do lewego barku. Dodatkowo, powiększona śledziona może powodować uczucie pełności w brzuchu, nawet po zjedzeniu niewielkiej ilości jedzenia. W niektórych przypadkach może dojść także do nudności lub trudności z oddychaniem – zwłaszcza przy głębszych wdechach, kiedy powiększony narząd uciska na przeponę. Osoby cierpiące na splenomegalię mogą także doświadczać osłabienia, chronicznego zmęczenia, a nawet gorączki. Jeśli splenomegalia jest wynikiem choroby krwi, mogą pojawić się dodatkowe objawy, takie jak bladość skóry, zawroty głowy czy łatwe powstawanie siniaków.

Diagnostyka splenomegalii

Rozpoznanie splenomegalii najczęściej rozpoczyna się od badania fizykalnego. Lekarz, poprzez delikatne palpacje brzucha, może stwierdzić powiększenie śledziony, choć w niektórych przypadkach konieczne są dodatkowe badania obrazowe, takie jak ultrasonografia (USG) lub tomografia komputerowa (CT). Te badania pomagają dokładnie określić rozmiar śledziony oraz ewentualne zmiany strukturalne. W celu ustalenia przyczyny splenomegalii, konieczne są także inne testy diagnostyczne, takie jak badania krwi czy biopsja. Ważne jest, aby zidentyfikować podstawową chorobę, która doprowadziła do powiększenia śledziony, gdyż to ona wymaga leczenia.

Jak leczyć splenomegalię?

Leczenie splenomegalii zależy od przyczyny, która ją wywołała. Jeśli powiększenie śledziony wynika z infekcji, najważniejsze jest leczenie samej infekcji – na przykład podanie antybiotyków w przypadku zakażeń bakteryjnych lub terapia przeciwwirusowa w przypadku wirusów. W niektórych przypadkach zalecany jest odpoczynek i unikanie intensywnej aktywności fizycznej, gdyż powiększona śledziona jest bardziej podatna na uszkodzenia, a nawet pęknięcia.

 

Jeśli splenomegalia jest wynikiem choroby nowotworowej, takiej jak białaczka, leczenie będzie skoncentrowane na terapii onkologicznej – chemioterapii, radioterapii lub innowacyjnych metodach, takich jak immunoterapia. W skrajnych przypadkach, gdy śledziona jest bardzo powiększona, a jej stan zagraża zdrowiu pacjenta, lekarze mogą zalecić usunięcie tego narządu. Choć wydaje się to drastyczne, śledziona nie jest narządem niezbędnym do życia. Po jej usunięciu organizm jest w stanie funkcjonować normalnie. Jednak osoby po splenektomii, czyli usunięciu śledziony, muszą zachować większą ostrożność i regularnie monitorować swoje zdrowie, gdyż stają się bardziej podatne na infekcje.

Podsumowanie

Splenomegalia to stan, który wymaga uwagi, choć często może przebiegać bezobjawowo. Powiększona śledziona jest sygnałem, że coś w naszym organizmie nie funkcjonuje tak, jak powinno. Niezależnie od przyczyny – infekcji, choroby autoimmunologicznej, czy nowotworu – kluczowe jest szybkie rozpoznanie i odpowiednie leczenie. Warto więc nie lekceważyć objawów, takich jak ból brzucha, uczucie pełności czy chroniczne zmęczenie, i w razie wątpliwości skonsultować się z lekarzem. Śledziona to cichy bohater naszego organizmu – nie zapominajmy o niej i dbajmy o nasze zdrowie!