Jakie są objawy ADHD u dzieci? Poznaj szczegóły!

ADHD, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, to jedno z tych schorzeń, które budzą wiele emocji zarówno wśród rodziców, jak i nauczycieli czy specjalistów pracujących z dziećmi. Objawy ADHD są różnorodne i mogą wyglądać nieco inaczej u każdego dziecka, co sprawia, że diagnoza bywa wyzwaniem. Czy to tylko niesforne zachowanie, czy może coś więcej? W dzisiejszym artykule przedstawimy kilka refleksji na ten temat i garść informacji, które pomogą zrozumieć objawy ADHD u dzieci. Zapraszamy do lektury!

Czym właściwie jest ADHD?

Zanim zaczniemy szukać objawów, warto na chwilę zatrzymać się i zastanowić nad samą naturą ADHD. Zaburzenie to nie jest po prostu stanem chwilowego nieposłuszeństwa czy braku koncentracji. Jest to skomplikowane schorzenie neurologiczne, które wpływa na funkcjonowanie mózgu. Dzieci z ADHD mają trudności z regulacją uwagi, kontrolą impulsów oraz nadmierną aktywnością. Problem nie dotyczy tylko szkoły czy domu. Wpływa on na różne aspekty życia, relacje z rówieśnikami, poczucie własnej wartości i codzienne funkcjonowanie.

 

Dla wielu rodziców, diagnoza ADHD jest paradoksalnie momentem ulgi, gdyż w końcu znajduje się wytłumaczenie dla zachowań, które wcześniej wydawały się niezrozumiałe. Jednakże zrozumienie, z czym mamy do czynienia, to dopiero pierwszy krok na drodze do pomocy dziecku.

Objawy ADHD u dzieci i trudności z koncentracją

Kiedy mówimy o ADHD, jednym z pierwszych skojarzeń jest problem z koncentracją. I rzeczywiście, u dzieci z tym zaburzeniem można zaobserwować trudności w utrzymaniu uwagi na jednej czynności przez dłuższy czas. Zadania, które wymagają skupienia, mogą być dla nich wyjątkowo trudne. Co ciekawe, mogą wykazywać tak zwaną hiperfokusacjęm, czyli bardzo intensywną koncentrację na jednym zadaniu, które je fascynuje, ale tylko na chwilę. Gdy tylko temat staje się mniej interesujący, szybko tracą zainteresowanie i rozpraszają się.

 

W szkole może to oznaczać kłopoty z wykonywaniem zadań w klasie, zapominanie o pracach domowych czy trudności z zrozumieniem poleceń nauczyciela. Dziecko może też mieć trudność z organizacją swoich obowiązków. Zapomina o podręcznikach, traci rzeczy, zapomina, co ma zrobić. W domu rodzice mogą zauważyć, że dziecko nie potrafi skoncentrować się na prostych czynnościach, jak sprzątanie pokoju czy czytanie książki.

Nadmierna impulsywność, czyli kiedy dziecko działa zanim pomyśli

Dzieci z ADHD często podejmują działania bez zastanowienia się nad ich konsekwencjami. Impulsywność to jeden z bardziej wyrazistych objawów ADHD, który może prowadzić do sytuacji konfliktowych z rówieśnikami, rodzeństwem, a nawet dorosłymi. Maluchy mogą przerywać rozmowy, wchodzić w słowo, reagować gwałtownie na drobne frustracje i często mają trudności z czekaniem na swoją kolej, co w grupie rówieśniczej może prowadzić do napięć.

 

Co więcej, impulsywność może objawiać się w decyzjach podejmowanych bez przemyślenia konsekwencji. Dziecko może nagle pobiec w nieodpowiednie miejsce, wyrywać zabawki innym, a nawet narażać się na niebezpieczeństwo, ponieważ nie przemyślało swojego postępowania. To może prowadzić do licznych urazów i sytuacji stresujących zarówno dla dziecka, jak i dla rodziców.

Nadmierna aktywność  i tak zwany wieczny ruch

Jednym z kluczowych objawów ADHD jest nadmierna aktywność fizyczna, zwana hiperaktywnością. Dziecko z ADHD często sprawia wrażenie, jakby nie mogło usiedzieć w miejscu. Ciągle się kręci, wstaje, skacze, wspina się tam, gdzie nie powinno. W klasie może być to problematyczne, ponieważ dziecko może nieustannie przerywać lekcje, wstawać z krzesła, biegać po klasie czy rozpraszać innych.

 

W domu objawy są bardzo podobne. Dziecko może nieustannie wymagać uwagi, biegać, wspinać się po meblach czy mieć trudności z zasypianiem. Czasami dzieci z ADHD są opisywane jako „baterie, które nigdy się nie wyczerpują”. Ta nadmierna aktywność często sprawia, że maluchy te są postrzegane jako niesforne, podczas gdy w rzeczywistości nie mają kontroli nad swoim zachowaniem.

Objawy ADHD u dzieci, czyli emocjonalna huśtawka

Choć ADHD to zaburzenie, które przede wszystkim wpływa na uwagę i zachowanie, to emocje również odgrywają tu znaczącą rolę. Dzieci z ADHD często mają trudności z kontrolą swoich uczuć, co może objawiać się gwałtownymi wybuchami złości, frustracji czy smutku. Ich reakcje emocjonalne są zazwyczaj intensywne i nieproporcjonalne do sytuacji. To może prowadzić do trudnych sytuacji w kontaktach z rówieśnikami, ponieważ maluch może reagować zbyt emocjonalnie na drobne nieporozumienia.

Trudności z relacjami społecznymi

ADHD wpływa nie tylko na sposób, w jaki dziecko radzi sobie z nauką i obowiązkami, ale również na jego relacje społeczne. Dzieci z tym zaburzeniem często mają trudności z nawiązywaniem i utrzymywaniem przyjaźni. Mogą być postrzegane przez rówieśników jako „inne”, ponieważ ich impulsywność i nadpobudliwość mogą prowadzić do konfliktów. Dzieci z ADHD mogą również nie rozumieć zasad społecznych . Mogą na przykład przerwać innym w trakcie zabawy lub ignorować potrzeby rówieśników, co może prowadzić do poczucia izolacji.

Kiedy warto udać się do specjalisty?

Zauważenie wyżej wymienionych objawów u swojego dziecka to ważny sygnał do skonsultowania się z lekarzem lub psychologiem. Diagnoza ADHD nie jest prostą sprawą. Wymaga złożonej oceny zachowań dziecka w różnych sytuacjach, a także wywiadu z rodzicami i nauczycielami. Specjaliści będą oceniać, czy objawy są obecne przez dłuższy czas, co najmniej 6 miesięcy. Sprawdzają oni, czy objawy występują w różnych środowiskach, np. w szkole i w domu i czy znacząco wpływają na życie dziecka.

Jakie są metody leczenia ADHD?

Po diagnozie, ADHD można leczyć na różne sposoby. Najczęściej stosowaną formą terapii jest połączenie farmakoterapii i terapii behawioralnej. Leki pomagają w regulacji chemii mózgu, co z kolei ułatwia dziecku koncentrację i kontrolę nad impulsywnymi zachowaniami. Terapia behawioralna, z kolei, uczy dziecko, jak radzić sobie z trudnymi sytuacjami. Uczy jak kontrolować emocje i jak lepiej organizować swoje życie.

 

Ważne jest również wsparcie ze strony rodziców i nauczycieli, którzy mogą pomóc w budowaniu rutyn i struktur, które ułatwią dziecku funkcjonowanie na co dzień. Dziecko z ADHD potrzebuje jasnych i konsekwentnych zasad, a także cierpliwości i zrozumienia.

Podsumowanie

ADHD to złożone zaburzenie, które wpływa na wiele aspektów życia dziecka. Objawy takie jak trudności z koncentracją, nadmierna impulsywność czy hiperaktywność mogą być uciążliwe, ale z odpowiednią diagnozą i wsparciem można pomóc dziecku radzić sobie z codziennymi wyzwaniami. Jeśli zauważysz u swojego dziecka zachowania sugerujące ADHD, warto skonsultować się ze specjalistą. Pomoże on zdiagnozować problem i wdrożyć odpowiednie leczenie. Wczesna interwencja może znacząco poprawić jakość życia dziecka i jego najbliższego otoczenia.