Jak odróżnić grypę od przeziębienia?

Jak odróżnić grypę od przeziębienia to pytanie, które pojawia się każdej jesieni, gdy infekcje układu oddechowego stają się powszechne. Obie choroby mają podobne objawy, ale różnią się przebiegiem, przyczyną i ryzykiem powikłań, dlatego ich rozpoznanie ma kluczowe znaczenie dla skutecznego leczenia. Dowiedz się zatem na jakie niepokojące objawy zwrócić uwagę i co zrobić, gdy zauważymy je u siebie lub bliskich.

• Grypa ma nagły początek i cięższy przebieg niż przeziębienie
• Wysoka gorączka i bóle mięśni to typowe objawy grypy
• Przeziębienie zwykle przebiega łagodnie i bez gorączki
• Grypa może prowadzić do powikłań, takich jak zapalenie płuc
• Objawy COVID-19 częściowo pokrywają się z objawami grypy

Zobacz też: [Wirusowe zapalenia gardła – czym jest i jaki ma przebieg?]

Jakie są główne różnice między grypą, a przeziębieniem?

Najważniejsza różnica między tymi infekcjami dotyczy wirusów, które je wywołują. Grypa rozwija się w wyniku zakażenia wirusem grypy (typ A, B lub C), natomiast przeziębienie spowodowane jest przez różne wirusy przeziębienia, głównie rhinowirusy, adenowirusy i koronawirusy sezonowe.

Początek choroby jest kolejnym elementem pozwalającym na rozróżnienie. Grypa pojawia się nagle – w ciągu kilku godzin dochodzi do wysokiej gorączki, dreszczy, bólu mięśni i silnego zmęczenia. Przeziębienie rozwija się stopniowo, a pierwsze symptomy to katar, drapanie w gardle i uczucie ogólnego osłabienia.

Przebieg obu infekcji jest inny także pod względem lokalizacji i nasilenia objawów w układzie oddechowym. W przeziębieniu dominuje nieżyt nosa, kichanie i ból gardła. W grypie objawy dotyczą całego organizmu – pojawia się ból głowy, gorączka oraz suchy, męczący kaszel.

Jak wyglądają objawy grypy i przeziębienia?

Objawy pozwalają w praktyce odróżnić te dwie choroby, chociaż mogą się one częściowo pokrywać. Grypa cechuje się ostrym początkiem, natomiast przeziębienie ma przebieg łagodny i często bez gorączki.

Najczęstsze objawy grypy:

• Wysoka gorączka powyżej 38°C
• Silne bóle mięśni i stawów
• Ból głowy i uczucie rozbicia
• Kaszel, często suchy
• Zmęczenie i dreszcze

Typowe objawy przeziębienia:

• Katar i zatkany nos
• Ból gardła i kichanie
• Umiarkowany kaszel
• Lekki ból głowy
• Brak gorączki lub stan podgorączkowy

Badania publikowane w „The Lancet Infectious Diseases” wskazują, że u dorosłych grypa trwa średnio 5–7 dni, ale zmęczenie może utrzymywać się przez kolejne tygodnie. Przeziębienie z kolei ustępuje zwykle w ciągu 3–5 dni.

Jakie mogą być powikłania grypy i przeziębienia?

Grypa, w przeciwieństwie do przeziębienia, może prowadzić do poważnych powikłań, szczególnie u osób starszych, przewlekle chorych i kobiet w ciąży. Do najczęstszych należą zapalenie płuc, zapalenie oskrzeli oraz infekcja ucha środkowego. W rzadkich przypadkach wirus grypy może powodować zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie mózgu czy niewydolność oddechową.

Przeziębienie rzadko prowadzi do komplikacji, ale u dzieci może skutkować infekcją zatok lub ucha. W przypadku przedłużającego się kaszlu należy wykluczyć wtórne zakażenie bakteryjne.

Według danych CDC (Centers for Disease Control and Prevention) powikłania grypy są przyczyną nawet 290–650 tys. zgonów rocznie na świecie. Dlatego szczepienia przeciwko wirusowi grypy typu A i B stanowią podstawowy element profilaktyki.

Czy COVID-19 można pomylić z grypą lub przeziębieniem?

Objawy COVID-19 w wielu przypadkach są podobne do grypy, zwłaszcza w początkowej fazie choroby. Wysoka gorączka, kaszel i osłabienie to cechy wspólne, jednak utrata węchu i smaku oraz duszności są bardziej charakterystyczne dla COVID-19.

W badaniach opublikowanych w „Nature Medicine” wskazano, że czas inkubacji SARS-CoV-2 wynosi średnio 5 dni, natomiast dla wirusa grypy to 1–2 dni, co również pomaga w różnicowaniu. Testy diagnostyczne PCR lub antygenowe pozostają najpewniejszą metodą rozróżnienia tych zakażeń.

Jak postępować przy grypie i przeziębieniu?

W obu przypadkach podstawą jest odpoczynek i odpowiednie nawodnienie. Leczenie grypy może obejmować stosowanie leków przeciwwirusowych (np. oseltamiwiru), które skracają czas choroby, jeśli zostaną podane w ciągu 48 godzin od wystąpienia objawów.

Przeziębienie nie wymaga leczenia przeciwwirusowego. Pomocne są leki objawowe – przeciwgorączkowe, przeciwkaszlowe i udrażniające nos. W przypadku wysokiej gorączki, duszności lub utrzymujących się objawów powyżej tygodnia konieczna jest konsultacja lekarska.

Jak odróżnić grypę od przeziębienia: sekcja pytań i odpowiedzi Q&A

Jak szybko i precyzyjnie rozpoznać grypę?
Zazwyczaj już po kilku godzinach od zakażenia pojawia się wysoka gorączka i silne bóle mięśni, co pozwala odróżnić grypę od zwykłego przeziębienia.

Czy przeziębienie można „wyleczyć” domowymi sposobami?
Tak, większość infekcji przeziębieniowych ustępuje samoistnie. Pomaga odpoczynek, picie dużej ilości płynów i nawilżanie błon śluzowych nosa.

Czy grypa wymaga antybiotyku?
Nie. Grypa ma podłoże wirusowe, dlatego antybiotyki są nieskuteczne, chyba że wystąpi wtórne zakażenie bakteryjne.

Jak zapobiegać grypie?
Najskuteczniejszym sposobem jest coroczne szczepienie oraz unikanie kontaktu z osobami chorymi w sezonie epidemicznym.

Źródła:

1. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Influenza (Flu) Overview. 2024.
2. World Health Organization (WHO). Influenza Fact Sheet. 2024.
3. The Lancet Infectious Diseases. Epidemiology and burden of influenza. 2023.
4. Nature Medicine. Clinical spectrum of SARS-CoV-2 infection compared with influenza virus infection. 2022.
5. National Health Service (NHS). Cold or flu: how to tell the difference. 2023.